Hệ thống cảnh báo điểm mù là một trong những công nghệ an toàn tiên tiến trên ô tô, giúp phát hiện và cảnh báo các phương tiện hoặc vật thể nằm trong vùng khuất, nơi mà gương chiếu hậu không thể quan sát được. Nhờ đó, người lái có thể chủ động xử lý tình huống, giảm thiểu rủi ro va chạm. Hãy cùng Auto365 khám phá chi tiết về công nghệ hiện đại này trong bài viết chuyên sâu dưới đây.
Điểm mù là những khu vực xung quanh xe mà người lái không thể quan sát trực tiếp hoặc qua gương chiếu hậu. Các vị trí điểm mù thường gặp bao gồm khu vực bên phải xe, phía sau đuôi xe và những vùng khuất ngoài tầm nhìn của tài xế.
Đây là yếu tố tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt khi chuyển làn, rẽ tại giao lộ hoặc lùi xe vào bãi đỗ. Khi đó, người lái có thể không nhận thấy các phương tiện di chuyển song song, xe cắt ngang hay chướng ngại vật phía sau, khiến việc xử lý tình huống trở nên khó khăn hơn và làm tăng nguy cơ va chạm.
Hệ thống cảnh bảo điểm mù
Hệ thống này sử dụng các bộ phát sóng điện từ được gắn trên gương chiếu hậu, xung quanh thân xe hoặc cản sau để quét và phát hiện các phương tiện nằm trong vùng điểm mù khi xe di chuyển. Ngoài ra, một số phiên bản còn được trang bị camera trên gương chiếu hậu nhằm tăng cường khả năng quan sát và nhận diện vật thể.
Hệ thống cảnh báo phương tiện cắt ngang khi lùi
Đây là một tính năng quan trọng trong hệ thống cảnh báo điểm mù, giúp phát hiện và cảnh báo phương tiện đang di chuyển ngang qua phía sau khi xe đang lùi. Hệ thống sử dụng tín hiệu từ các cảm biến để cảnh báo kịp thời, giúp người lái chủ động xử lý và tránh nguy cơ va chạm.
Hệ thống theo dõi điểm mù hoạt động dựa trên các cảm biến chuyên biệt, thực hiện hai chức năng chính: Giám sát điểm mù (BSM) và Cảnh báo giao thông cắt ngang phía sau (RCTA).
Người lái có thể kích hoạt hoặc vô hiệu hóa hai chức năng này thông qua bảng thiết lập trên màn hình đa thông tin.
Hệ thống bao gồm 2 cảm biến giám sát điểm mù, cảm biến vô lăng, cảm biến xoay xe và cụm gương chiếu hậu bên ngoài. Nhờ đó, hệ thống có thể phát hiện phương tiện đang nằm trong hoặc nhanh chóng tiếp cận vùng điểm mù, giúp người lái quan sát chính xác hơn và đưa ra quyết định an toàn khi chuyển làn.
Vùng phát hiện của hệ thống cảnh báo điểm mù - (Nguồn: VATC)
Khi chức năng RCTA phát hiện một phương tiện đang tiến đến từ bên trái hoặc bên phải phía sau trong lúc xe lùi vào bãi đỗ, hệ thống sẽ ngay lập tức cảnh báo người lái. Cảnh báo được phát ra dưới dạng âm thanh cảnh báo RCTA kết hợp với đèn chỉ báo nhấp nháy trên gương chiếu hậu bên ngoài, giúp người lái nhận diện nguy cơ và kịp thời đưa ra quyết định an toàn.
Vùng phát hiện của hệ thống cảnh báo phương tiện cắt ngang khi lùi - (Nguồn: VATC)
Chức năng theo dõi điểm mù có thể sẽ không phát hiện chính xác các xe điều kiện sau:
Cảm biến bị lệch hoặc che khuất:
- Cảm biến bị tác động mạnh hoặc lệch khỏi vị trí.
- Bùn, tuyết, băng, sticker,… bám lên cảm biến hoặc khu vực xung quanh cảm biến trên cản sau.
Điều kiện môi trường và thời tiết khắc nghiệt:
- Lái xe trên đường ướt, có nước đọng, tuyết rơi hoặc trong điều kiện mưa lớn, sương mù dày đặc.
- Lái xe trên đường có nhiều dốc đứng, đường gồ ghề hoặc các đoạn cua gấp liên tiếp.
Tình huống giao thông phức tạp:
- Khi có nhiều xe di chuyển gần nhau với khoảng cách nhỏ.
- Khi xe phía trước ở quá gần xe của bạn.
- Khi một phương tiện có sự thay đổi tốc độ đáng kể so với xe của bạn.
- Khi một phương tiện khác di chuyển với cùng tốc độ và tiến vào vùng phát hiện.
- Khi xe khởi động từ điểm dừng mà vẫn có phương tiện nằm trong vùng cảnh báo.
- Khi làn đường quá rộng hoặc xe của bạn di chuyển sát mép làn, trong khi xe khác ở làn bên cạnh đang di chuyển ra xa.
- Khi xe đang kéo rơ-moóc phía sau.
- Khi có sự chênh lệch đáng kể về độ cao giữa xe của bạn và phương tiện đi vào vùng phát hiện.
- Ngay sau khi hệ thống được kích hoạt.
Chức năng theo dõi điểm mù không được thiết kế để phát hiện những loại phương tiện hoặc đồ vật sau:
- Xe di chuyển ngược chiều.
- Xe máy nhỏ, xe đạp, người đi bộ.
- Xe đi cùng làn nhưng ở phía sau.
- Các vật thể tĩnh như dải phân cách, biển báo, tường, xe đang đỗ.
- Xe chạy cắt ngang cách xa hai làn đường.
Lưu ý khi thao tác với cảm biến radar:
- Luôn giữ cảm biến và khu vực xung quanh cản sau sạch sẽ.
- Tránh để cảm biến bị va chạm mạnh, ngay cả khi lệch vị trí nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của hệ thống.
- Không tháo rời hoặc sửa đổi cảm biến.
- Không dán sticker hoặc sơn lại khu vực quanh cảm biến, trừ màu chính thức của Toyota.
- Không sử dụng lại cảm biến đã bị rơi hoặc va chạm mạnh, vì đây là thiết bị có độ chính xác cao.
Vị trí các chi tiết bên ngoài xe - (Nguồn: VATC)
Vị trí các chi tiết bên trong xe - (Nguồn: VATC)
Màn hình kết hợp của hệ thống giám sát hỗ trợ đỗ xe, được liên kết với chức năng RCTA, sử dụng để hiển thị biểu tượng RCTA trong khi hình ảnh đang được hiển thị bởi hệ thống giám sát hỗ trợ đỗ xe.
Hướng của phương tiện đến gần được hiển thị trên bộ thu của hệ thống nghe nhìn.
Hiển thị chức năng RCTA trên màn hình đa thông tin - (Nguồn: VATC)
Khi kích hoạt hệ thống theo dõi điểm mù (BSM): Nếu công tắc động cơ ở trạng thái ON, đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu ngoài xe sẽ sáng trong 3 giây để xác nhận hệ thống đã được kích hoạt.
Khi kích hoạt chức năng cảnh báo phương tiện cắt ngang phía sau (RCTA): Nếu công tắc động cơ ở trạng thái ON, đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu ngoài xe sẽ sáng trong 3 giây, đồng thời hệ thống sẽ phát ra tín hiệu âm thanh trong 1 giây để cảnh báo người lái.
Khi bật công tắc động cơ sang trạng thái ON trong khi hệ thống BSM đã được kích hoạt: Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu ngoài xe sẽ sáng trong 3 giây để xác nhận hệ thống đang hoạt động bình thường.
Hoạt động của từng chức năng:
Hoạt động cho hệ thống theo dõi điểm mù
Khi cảm biến phát hiện thấy có xe trong khu vực điểm mù của xe, đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe sẽ sáng lên.
Nếu bật công tắc xi nhan trong khi cảm biến đang phát hiện thấy có xe trong khu vực điểm mù và đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe đang bật sáng, đèn chỉ báo sẽ bắt đầu nhấp nháy như trong hình.
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu - (Nguồn: VATC)
Hoạt động cho chức năng RCTA
Khi tất cả các điều kiện của chức năng RCTA được thỏa mãn, các đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe sẽ nhấp nháy trong 2,5 giây và chuông báo của hệ thống RCTA sẽ kêu trong 2,3 giây.
Giản đồ chuông báo của hệ thống RCTA - (Nguồn: VATC)
Hiển thị chỉ báo:
- Khi hệ thống theo dõi điểm mù đang bật, đèn chỉ báo BSM sẽ sáng.
- Khi RCTA tắt, chỉ báo RCTA OFF sáng.
- Khi có một sự cố xảy ra, từng đèn chỉ báo sẽ nháy, chuông báo của đồng hồ kêu và thông điệp cảnh báo được hiển thị trên màn hình đa thông tin, để thông báo cho người lái biết về một sự cố của hệ thống.
Hiển thị trên đồng hồ taplo - (Nguồn: VATC)
Hiển thị cảnh báo: Khi hệ thống theo dõi điểm mù gặp sự cố hoặc tạm thời không khả dụng, một thông báo sẽ xuất hiện trên màn hình đa thông tin kèm theo tín hiệu âm thanh cảnh báo. Điều này giúp người lái nhận biết ngay tình trạng hệ thống và có biện pháp xử lý kịp thời.
| Hạng mục cảnh báo |
Màn hình hiển thị đa thông tin |
|
Sự cố Hệ thống theo dõi điểm mù
|
Điểm mù Bộ theo dõi Lỗi
Visit Your Dealer
|
|
Hệ thống theo dõi điểm mù tạm thời không khả dụng
|
Điểm mù Bộ theo dõi
Không khả dụng
|
|
Sự cố RCTA
|
Cảnh báo giao thông cắt ngang phía sau Lỗi
Visit Your Dealer
|
|
Bụi bẩn, băng, tuyết, bùn lầy trên cảm biến theo dõi điểm mù
|
Cảnh báo giao thông cắt ngang phía sau Không khả dụng
|
- Cảm biến theo dõi điểm mù bao gồm một mạch radar sóng milimet và mạch xử lý tín hiệu.
- Radar sóng milimet sử dụng tần số băng tần 24GHz.
Các góc màn cảm biến radar phát ra - (Nguồn: VATC)
- Khoảng cách đến đối tượng, góc phương vị, và tốc độ tương đối được tính toán từ các thông tin cung cấp bởi radar sóng milimet phản xạ như mô tả dưới đây:
| Hạng mục |
Phương pháp tính toán |
|
Khoảng cách
|
Khoảng cách được xác định dựa trên thời gian trễ giữa việc phát sóng radar milimet và tín hiệu phản xạ quay trở lại cảm biến. Hệ thống có thể phát hiện các vật thể trong phạm vi khoảng 70 mét (230 feet).
|
|
Góc phương vị
|
Góc phát hiện được xác định dựa trên phạm vi tiếp nhận của sóng radar milimet phản xạ. Cụ thể, hệ thống có thể quét một góc khoảng 150° theo phương ngang và 20° theo phương dọc, giúp mở rộng khả năng giám sát và phát hiện vật thể xung quanh xe.
|
|
Tốc độ tương đối
|
Việc tính toán được thực hiện bằng cách tận dụng hiệu ứng Doppler, trong đó tần số của sóng radar milimet phản xạ thay đổi khi có vật thể di chuyển. Dựa trên sự thay đổi này, hệ thống có thể xác định tốc độ và hướng di chuyển của các phương tiện trong vùng giám sát.
|
| Các bộ phận |
Chức năng |
|
Cảm biến bên trái của hệ thống theo dõi điểm mù
|
Các sóng milimet phát ra từ cảm biến theo dõi điểm mù sẽ quét vùng giám sát và phản xạ lại khi gặp vật thể. Dựa trên các sóng phản xạ, hệ thống xác định sự hiện diện của phương tiện, đo khoảng cách giữa các xe, tính toán tốc độ tương đối và truyền dữ liệu này đến mạch xử lý tín hiệu tích hợp để phân tích và đưa ra cảnh báo phù hợp.
Mạch xử lý tín hiệu phân tích dữ liệu từ cảm biến để xác định xem có phương tiện nào đang nằm trong vùng điểm mù hay không. Khi phát hiện xe trong khu vực này, hệ thống sẽ kích hoạt đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài, làm đèn sáng hoặc nhấp nháy để cảnh báo người lái. Đồng thời, đèn chỉ báo có thể được điều chỉnh để sáng mờ trong một số điều kiện nhất định.
|
|
Cảm biến bên phải của hệ thống theo dõi điểm mù
|
|
- Gương chiếu hậu ngoài xe bên trái
- Đèn chỉ báo gương chiếu hậu bên ngoài
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài sẽ bật sáng để cảnh báo người lái khi phát hiện một phương tiện trong vùng điểm mù.
Nếu người lái bật xi nhan trong khi có phương tiện trong khu vực này, đèn chỉ báo sẽ nhấp nháy để cảnh báo nguy cơ va chạm, giúp người lái đưa ra quyết định an toàn hơn.
|
|
- Gương chiếu hậu ngoài xe bên phải
- Đèn chỉ báo gương chiếu hậu bên ngoài
|
|
- Cụm đồng hồ táplô
- Chỉ báo BSM
- Chỉ báo RCTA OFF
- Màn hình hiển thị đa thông tin
|
Gửi tín hiệu bật/tắt hệ thống theo dõi điểm mù (BSM) và tín hiệu thiết lập đến cảm biến bên trái và bên phải.
Gửi tín hiệu đèn xi nhan đến cảm biến theo dõi điểm mù để hỗ trợ cảnh báo khi người lái có ý định chuyển làn.
Bật sáng đèn cảnh báo khi hệ thống theo dõi điểm mù bị tắt, giúp người lái nhận biết trạng thái hoạt động của hệ thống.
Gửi tín hiệu bật/tắt chức năng cảnh báo giao thông cắt ngang phía sau (RCTA) đến cảm biến theo dõi điểm mù bên trái.
Hiển thị chỉ báo RCTA OFF khi chức năng RCTA bị tắt.
Cảnh báo lỗi cảm biến khi hệ thống phát hiện sự cố hoặc mất điều khiển cảm biến, đồng thời hiển thị thông điệp cảnh báo trên màn hình đa thông tin.
Gửi thông tin tùy chỉnh đến cảm biến theo dõi điểm mù bên trái để điều chỉnh hoạt động của hệ thống theo yêu cầu của người lái.
|
|
Cụm công tắc mặt vô lăng
|
Gửi các tín hiệu hoạt động từ công tắc sang bộ cáp xoắn.
|
|
- Cáp xoắn
- Cảm biến vô lăng
|
Gửi tín hiệu hoạt động từ cụm công tắc trên mặt vô lăng đến cụm đồng hồ táp lô.
Gửi tín hiệu góc lái tới cảm biến theo dõi điểm mù bên trái và bên phải.
|
|
- Cụm ECU túi khí
-Cảm biến độ lệch hướng
|
Gửi thông tin góc xoay xe đến cảm biến theo dõi điểm mù bên trái và bên phải
|
|
ECM*1
|
Gửi tín hiệu lùi xe tới cảm biến theo dõi điểm mù bên trái và bên phải.
|
|
ECU điều khiển xe hybrid*2
|
|
- Bộ chấp hành phanh*1
- ECU kiểm soát trượt
|
Gửi tín hiệu tốc độ xe đến cảm biến theo dõi điểm mù bên trái và bên phải.
|
|
- Cụm bầu trợ lực phanh cùng với xy lanh phanh chính*2
- ECU kiểm soát trượt
|
|
- ECU điều khiển gương chiếu hậu phía ngoài bên trái
|
Truyền tín hiệu đèn chỉ báo đến cụm gương chiếu hậu bên ngoài xe.
|
|
- ECU điều khiển gương chiếu hậu bên ngoài xe bên phải
|
|
- Chuông RCTA (Chuông báo bộ theo dõi điểm mù)
|
Phát ra âm thanh khi phát hiện một chiếc xe trong khu vực phát hiện cảm biến theo dõi điểm mù trong khi đang lùi xe.
|
|
Bộ camera lùi
|
Biểu tượng RCTA được hiển thị đè lên trên ảnh chụp. Sau đó, hình ảnh được gửi tới bộ thu của hệ thống nghe nhìn.
|
|
Rađiô và màn hình hiển thị
|
Hiển thị vị trí của vật cản và khoảng cách tương đối giữa xe và vật cản.
|
|
ECU thân xe (ECU mạng phức hợp)
|
Gửi tín hiệu điểm đến, tín hiệu bật sáng và tín hiệu sáng mờ đến cảm biến theo dõi điểm mù bên trái và bên phải.
|
|
ECU trung tâm (Network Gateway ECU)
|
Phân phối và truyền tín hiệu dữ liệu của mạng thông tin CAN.
|
Hệ thống theo dõi điểm mù hoạt động khi tất cả các điều kiện sau được thoả mãi
- Hệ thống theo dõi điểm mù đã bật
- Khi cần số ở vị trí khác R
- Tốc độ xe lớn hơn khoảng 16 Km/h
Hệ thống theo dõi điểm mù có thể phát ra xe ở trong khu vực phát hiện của nó
Các khu vực phát hiện được tạo bởi cảm biến theo dõi điểm mù bên trái và bên phải như hình dưới đây:
Vùng phát hiện của cảm biến - (Nguồn: VATC)
Hệ thống RCTA hoạt động khi thoả mã các điều kiện sau đây:
- Chức năng RCTA bật.
- Chọn số lùi R.
- Tốc độ của xe nhỏ hơn khoảng 8 Km/h.
Chức năng RCTA có thể phát hiện các phương tiện trong khu vực giám sát bằng cách liên tục đo tốc độ tương đối và khoảng cách của xe đang đến gần. Nếu hệ thống xác định rằng phương tiện đó có khả năng cắt ngang đường di chuyển của xe bạn, thời gian tạt ngang dự kiến (ECT - Estimated Crossing Time) sẽ được tính toán.
Khi ECT ≤ 2.5 giây, hệ thống sẽ cảnh báo người lái bằng cách nhấp nháy đèn cảnh báo trên gương chiếu hậu bên ngoài và phát chuông báo RCTA, giúp tăng cường nhận thức và phản ứng kịp thời.
Khu vực cảnh báo của hệ thống RCTA - (Nguồn: VATC)
|
Triệu chứng
|
Khu vực nghi ngờ
|
|
Hệ thống không hoạt động
|
Chuyển đến mục “Mạch nguồn cấp”
|
|
Hệ thống mạng CAN*1
|
|
Hệ thống mạng CAN *2
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Các nút điều khiển trên mặt vô lăng
|
|
Cáp xoắn
|
|
Hệ thống đồng hồ đo / đồng hồ báo
|
|
Không thể tắt hệ thống
|
Hệ thống mạng CAN*1
|
|
Hệ thống mạng CAN *2
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Các nút điều khiển trên mặt vô lăng
|
|
Cáp xoắn
|
|
Hệ thống đồng hồ đo / đồng hồ báo
|
|
Thông báo “Blind Spot Monitor Unavailable” hoặc “Blind Spot Monitor System Malfunction Visit Your Dealer” xuất hiện trên màn hình đa thông tin
|
Kiểm tra lịch sử hoạt động bất thường
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên phải
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Đồng hồ taplo
|
- Chức năng theo dõi điểm mù:
|
Triệu chứng
|
Khu vực nghi ngờ
|
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe bên phải sáng liên tục
|
Chuyển đến mục “Xác nhận góc làm việc của hệ thống theo dõi điểm mù”
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên phải
|
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe bên trái sáng liên tục
|
Chuyển đến mục “Xác nhận góc làm việc của hệ thống theo dõi điểm mù”
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe bên phải không nháy
|
Chuyển đến mục “Đèn xi nhan” trong Bảng triệu chứng hư hỏng của phần Hệ thống đèn (Bên ngoài xe)
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên phải
|
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe bên trái không nháy
|
Chuyển đến mục “Đèn xi nhan” trong Bảng triệu chứng hư hỏng của phần Hệ thống đèn (Bên ngoài xe)
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe bên phải nháy liên tục
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên phải
|
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe bên trái nháy liên tục
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe bên phải không sáng
|
Chuyển đến mục “Xác nhận góc làm việc của hệ thống theo dõi điểm mù”
|
|
Gương chiếu hậu bên ngoài xe bên phải
|
|
ECU điều khiển gương chiếu hậu bên ngoài xe bên phải
|
|
Gương chiếu hậu phía ngoài bên phải
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên phải
|
|
Đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe bên trái không sáng
|
Chuyển đến mục “Xác nhận góc làm việc của hệ thống theo dõi điểm mù”
|
|
Gương chiếu hậu bên ngoài xe bên trái
|
|
ECU điều khiển gương ngoài bên trái
|
|
Gương chiếu hậu phía ngoài bên trái
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Triệu chứng
|
Khu vực nghi ngờ
|
|
Chức năng này hoàn toàn không hoạt động (Chức năng theo dõi điểm mù hoạt động bình thường)
|
Danh mục dữ liệu / Thử kích hoạt (Số lùi)
|
|
Hệ thống điều khiển hybrid*2
|
|
Hệ thống hộp số vô cấp*1
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Thông báo “Rear Cross Traffic Alert Malfunction Visit Your Dealer” hoặc “Rear Cross Traffic Alert Unavailable” xuất hiện trên màn hình đa thông tin
|
Kiểm tra lịch sử hoạt động bất thường
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên trái
|
|
Cảm biến theo dõi điểm mù bên phải
|
|
Đồng hồ taplo
|
|
Trong khi chức năng RCTA đang hoạt động, đèn chỉ báo trên gương chiếu hậu bên ngoài xe nhấp nháy nhưng chuông báo của hệ thống RCTA không kêu
|
Chuyển đến mục “Chuông báo không kêu”
|
Trên đây là toàn bộ thông tin chi tiết về hệ thống cảnh báo điểm mù. Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động và lợi ích của hệ thống, từ đó nâng cao sự an toàn khi tham gia giao thông.
Nguồn: VATC
