Bản tin Auto365

Việc sử dụng bộ lẫy chuyển số trên xe số tự động không đúng cách có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ và hiệu suất của hộp số.

Xe số tự động được trang bị hộp số có khả năng tự động thay đổi tỷ số truyền, giúp người lái không cần đạp côn hay sang số thủ công như xe số sàn. Ngày nay, các hệ thống hộp số tự động ngày càng thông minh và nhạy bén hơn, hỗ trợ tối đa cho người lái trong nhiều tình huống vận hành.

Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có những trường hợp việc chủ động điều khiển sang số thủ công sẽ mang lại hiệu quả vận hành tốt hơn, đặc biệt khi cần tăng tốc, vượt xe, hoặc di chuyển ở những địa hình phức tạp. Chính vì vậy, các nhà sản xuất vẫn trang bị bộ lẫy chuyển số bằng tay để người lái có thể kiểm soát xe linh hoạt hơn. Hãy cùng Auto365 tìm hiểu chi tiết về tính năng hữu ích này trong nội dung dưới đây.

1. Bộ lẫy chuyển số trên xe số tự động bằng tay là gì?

Chế độ chuyển số bằng tay trên xe sử dụng hộp số tự động là tính năng cho phép người lái chủ động điều khiển quá trình sang số (1 - 2 - 3 - 4…) theo ý muốn, tương tự như khi lái xe số sàn. Thay vì để hộp số tự động tự động thay đổi tỷ số truyền như ở chế độ D, người lái có thể toàn quyền kiểm soát thời điểm và cấp số phù hợp với từng tình huống vận hành.

Chế độ chuyển số bằng tay trên xe số tự động hiện nay được thiết kế với nhiều dạng khác nhau như: chuyển số tay bán tự động, chuyển số sàn hay chế độ chuyển số thể thao (Sport mode)…

Hầu hết các mẫu xe số tự động đều được nhà sản xuất trang bị thêm tính năng này ngay trên cần số. Ở các dòng xe đời cũ, chế độ chuyển số tay thường chỉ dừng ở dạng giới hạn cấp số. Trong khi đó, những mẫu xe đời mới, đặc biệt là xe hạng sang không chỉ có cần số mà còn được bổ sung thêm lẫy chuyển số ngay sau vô lăng, mang lại cảm giác lái thể thao và chủ động hơn.

2. Cách sử dụng bộ lẫy chuyển số trên xe bằng tay giới hạn

Loại chuyển số tay giới hạn này thường xuất hiện trên các dòng xe số tự động đời cũ hoặc một số mẫu xe đời mới giá rẻ. Ngoài vị trí số D thông thường, cần số sẽ có thêm các ký hiệu như D3, 2, 1 (hoặc 2, 1…) để người lái có thể lựa chọn. Cách sử dụng rất đơn giản: chỉ cần chuyển cần số từ D xuống D3, 2, 1 tùy theo nhu cầu vận hành.

Do chỉ giới hạn ở một vài cấp số, chế độ số tay này chủ yếu dùng để đưa xe về số thấp nhằm tăng mô-men xoắn, hỗ trợ xe leo dốc hoặc chở tải nặng dễ dàng hơn.

Ngoài ra, tính năng này cũng rất hữu ích khi xe xuống dốc. Trong trường hợp này, xe thường trôi nhanh theo quán tính và người lái phải rà phanh liên tục để giảm tốc. Việc này có thể khiến hệ thống phanh bị quá nhiệt và giảm hiệu quả hoạt động, gây nguy hiểm. Để khắc phục, người lái có thể chuyển về số thấp để tận dụng lực hãm động cơ, giúp xe giảm tốc tự nhiên mà không cần liên tục sử dụng phanh.

3. Cách sử dụng số D-/D+ trên cần số 

Trên các mẫu xe số tự động đời mới, các hãng thường trang bị ký hiệu -/+ ngay trên cần số để thể hiện chế độ chuyển số bán tự động hay chuyển số tay. Một số xe còn dùng ký hiệu như D-/+, S-/+ (Sport - chế độ thể thao) hoặc M-/+ (Manual - chế độ thủ công),... nhưng về bản chất, tất cả đều mang ý nghĩa giống nhau.

Với chế độ này, người lái có thể chuyển từ vận hành tự động sang điều khiển số giống như xe số sàn. Cách sử dụng rất đơn giản: chỉ cần đưa cần số từ vị trí D, M hoặc S sang -/+, sau đó đẩy về (-) để giảm số hoặc đẩy về (+) để tăng số. Quá trình này hoàn toàn có thể thực hiện ngay cả khi xe đang di chuyển.

Khi đã chuyển sang chế độ số tay, xe sẽ không còn tự động sang số mà hoàn toàn do người lái điều khiển, vì vậy cần chủ động thay đổi cấp số phù hợp với từng tình huống vận hành. Nếu muốn quay lại chế độ tự động, chỉ cần gạt cần số về vị trí D là xe sẽ trở lại trạng thái vận hành như ban đầu.

4. Cách sử dụng lẫy chuyển số trên vô lăng 

Không phải tất cả các mẫu xe số tự động đều được trang bị lẫy chuyển số trên vô lăng. Thông thường, tính năng này chỉ xuất hiện trên các dòng xe tầm trung trở lên, hướng đến trải nghiệm lái thể thao và khả năng kiểm soát tốt hơn.

Ở phân khúc xe hạng A và B, trang bị này khá hiếm gặp. Hiện nay, chỉ có một số mẫu xe hạng B như Toyota Vios, Mazda2, Honda City,... được nhà sản xuất tích hợp lẫy chuyển số sau vô lăng để tăng thêm sự linh hoạt và cảm giác lái chủ động cho người dùng.

Cách sử dụng lẫy chuyển số trên vô lăng cũng tương tự như chế độ số tay -/+ trên cần số. Thông thường, hai lẫy được bố trí ngay phía sau vô lăng, giúp người lái dễ dàng thao tác. Bạn chỉ cần gạt vào lẫy (+) để tăng số hoặc gạt vào lẫy (-) để giảm số. Các cấp số được lựa chọn sẽ hiển thị rõ ràng trên màn hình đa thông tin ở cụm đồng hồ phía trước.

So với việc thao tác bằng cần số, lẫy chuyển số trên vô lăng được ưa chuộng hơn nhờ tính tiện lợi và linh hoạt - người lái có thể chuyển số nhanh chóng mà không cần rời tay khỏi vô lăng, giúp việc điều khiển xe trở nên an toàn và chủ động hơn.

5. Nên sử dụng bộ lẫy chuyển số trên xe bằng tay khi nào? 

Bộ chuyển số tay trên xe số tự động mang lại nhiều lợi ích trong quá trình vận hành, không chỉ giúp tăng tính an toàn, phát huy sức mạnh động cơ, mà còn mang lại trải nghiệm lái phấn khích hơn. Dưới đây là những tình huống điển hình nên sử dụng:

• Khi muốn cảm giác lái thể thao: Người lái có thể chủ động điều khiển vòng tua và cảm nhận phản hồi từ động cơ, giúp việc lái xe bớt nhàm chán hơn so với chế độ tự động hoàn toàn.
• Khi cần tăng tốc, vượt xe: Chuyển về số thấp để tăng mô-men xoắn, giúp xe bứt tốc nhanh hơn và vượt xe an toàn.
• Khi leo dốc hoặc đổ đèo: Về số thấp để tăng sức kéo khi lên dốc và tận dụng lực hãm động cơ khi xuống dốc, giảm áp lực lên phanh.
• Khi đi đường địa hình: Chuyển sang chế độ tay để xe phản ứng nhanh, dễ kiểm soát hơn khi đi địa hình phức tạp.

Tuy nhiên, người lái cần thao tác đúng kỹ thuật để tránh hiện tượng giật xe hoặc gây hư hại hộp số, đặc biệt là khi chuyển số ở tốc độ cao hay đẩy vòng tua quá lớn.

Ngoài hộp số tự động truyền thống (AT), các xe dùng CVT hay DCT cũng thường trang bị lẫy chuyển số sau vô lăng với cách sử dụng tương tự. Nhờ đó, người lái có thể chủ động và tận hưởng cảm giác lái đầy thú vị trên mọi hành trình.

Nguồn: VATC