Khoảng vài năm trở lại đây, mạng lưới cao tốc Việt Nam không ngừng mở rộng và rút ngắn quãng đường thời gian di chuyển, giúp giảm tải áp lực cho các tuyến đường giữa các tỉnh thành với nhau. Tuy nhiên, đi kèm những tiện ích đó cũng có nhiều rủi ro tiềm ẩn nếu như tài xế thiếu kỹ năng lái xe hoặc mất cảnh giác. Đặc thù của đường cao tốc là cho phép phương tiện lưu thông ở vận tốc lớn nên chỉ cần sai lầm nhỏ cũng gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng và khó kiểm soát.
Dưới đây là top 7 nguyên tắc vàng cần nắm khi lái xe ô tô trên đường cao tốc.
Mỗi tuyến cao tốc đều được quy định rõ ràng về tốc độ tối đa và tối thiểu, dựa trên hạ tầng kỹ thuật, mật độ phương tiện cũng như đặc thù của tuyến đường. Việc chạy quá nhanh sẽ khiến tài xế khó xử lý kịp khi có tình huống bất ngờ xảy ra. Ngược lại, nếu di chuyển quá chậm lại dễ gây cản trở lưu thông, tạo ra nguy cơ mất an toàn không chỉ cho chính bạn mà còn cho các xe khác.
Chính vì thế khi di chuyển, bác tài cần chú ý các biển báo tốc độ trên từng đoạn đường để có thể đảm bảo duy trì tốc độ ổn định, hạn chế trường hợp tăng ga đột ngột.
Trên cao tốc, các phương tiện thường di chuyển với tốc độ cao hơn nhiều so với đường phố hay khu dân cư, đồng nghĩa với việc thời gian để xử lý tình huống cũng rút ngắn lại. Nếu tài xế chạy quá sát hoặc bám đuôi xe phía trước, khả năng phản ứng khi có sự cố bất ngờ sẽ bị hạn chế, dễ dẫn đến nguy cơ va chạm dây chuyền.
Một cách giúp tài xế duy trì khoảng cách an toàn trên cao tốc là áp dụng “quy tắc 3 giây”. Cách thực hiện rất đơn giản: hãy chọn một mốc cố định trên đường, khi xe phía trước vừa đi qua mốc đó, bạn bắt đầu đếm 3 giây. Nếu xe của bạn đến mốc trước khi đủ 3 giây, điều đó có nghĩa là bạn đang đi quá gần và cần giảm tốc để giữ khoảng cách an toàn hơn.
Trên cao tốc, các làn đường thường được phân chia theo tốc độ: làn bên trái dành cho xe vượt, làn giữa cho xe chạy ở tốc độ trung bình và làn bên phải cho những xe đi chậm hơn. Việc tuân thủ đúng quy định làn đường không chỉ giúp giao thông vận hành trật tự mà còn giảm thiểu nguy cơ phải đánh lái gấp trong tình huống bất ngờ.
Nếu không có nhu cầu vượt, bạn nên giữ tốc độ ổn định ở làn giữa hoặc làn phải. Cách này vừa giúp quan sát dễ dàng hơn, vừa mang lại nhiều phương án xử lý khi gặp sự cố hoặc chướng ngại vật phía trước.
Chuyển làn trên cao tốc là thao tác tiềm ẩn nhiều nguy hiểm bởi các phương tiện đều di chuyển ở tốc độ cao. Do đó, người lái cần quan sát kỹ lưỡng, sử dụng gương chiếu hậu, bật xi nhan trước khi đánh lái và chỉ nên chuyển làn khi đã đảm bảo có khoảng cách an toàn với các xe xung quanh.
Tuyệt đối không lạng lách, chuyển làn liên tục hay cắt ngang đầu xe khác, vì đây là những hành vi dễ gây tai nạn trên cao tốc, đặc biệt khi các xe phía sau không kịp xử lý tình huống.
Tâm lý nóng vội muốn vượt lên trước là nguyên nhân khiến không ít tài xế gặp tai nạn. Chỉ một pha vượt ẩu hoặc không giữ đủ khoảng cách an toàn cũng có thể khiến xe mất lái, xoay ngang, tràn sang làn khác và kéo theo va chạm liên hoàn.
Khi muốn vượt xe trên cao tốc, bạn nên bật tín hiệu xin vượt, duy trì tốc độ ổn định và chỉ thực hiện khi khoảng cách phía trước đủ rộng để đảm bảo an toàn. Trong trường hợp điều kiện không cho phép, tốt nhất hãy kiên nhẫn chờ thời điểm thích hợp thay vì cố tình vượt bằng mọi giá, vì điều đó có thể dẫn đến rủi ro nghiêm trọng.
Làn khẩn cấp trên cao tốc được quy định dành riêng cho các tình huống đặc biệt như xe gặp sự cố, xe cứu thương, xe cứu hỏa hoặc phương tiện ưu tiên khác. Tuy nhiên, thực tế vẫn có nhiều tài xế lợi dụng làn này để di chuyển khi đường ùn tắc. Việc làm đó cực kỳ nguy hiểm, bởi bạn có thể bất ngờ bắt gặp chướng ngại vật hoặc xe đang dừng sửa chữa, dễ dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.
Ngoài nguy hiểm thì hành vi này còn bị xử phạt nặng theo quy định của pháp luật. Chính vì thế nên tôn trọng làn đường làn đường đặc biệt này và chỉ dùng khi có tình huống bất khả kháng.
Đường cao tốc cho phép xe di chuyển ở vận tốc lớn, vì thế việc dừng lại giữa làn đường không chỉ gây nguy hiểm cho bản thân bạn mà còn tiềm ẩn rủi ro cho phương tiện phía sau. Ngoại trừ tình huống bất khả kháng như xe gặp sự cố, tuyệt đối không nên dừng xe giữa cao tốc.
Trong trường hợp bắt buộc phải dừng, hãy điều khiển xe vào làn khẩn cấp, đặt biển báo phản quang cách sau xe ít nhất 100m để cảnh báo cho các phương tiện khác. Đồng thời, nhanh chóng liên hệ cứu hộ hoặc cơ quan chức năng để được hỗ trợ.
Việc lái xe trên cao tốc không đơn giản, đòi hỏi tài xế phải tập trung cao độ, nắm vững kỹ năng điều khiển và tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc an toàn từ tốc độ, khoảng cách, cho đến thao tác chuyển làn và dừng đỗ.
Chỉ khi mỗi người lái có ý thức và trách nhiệm, cao tốc mới thực sự trở thành con đường di chuyển nhanh chóng, tiện lợi và an toàn đúng nghĩa.
