Dẫn động bốn bánh, cân bằng điện tử, phanh ABS là những tính năng giúp tài xế tự tin hơn khi lái xe mùa mưa.
Điều quan trọng nhất để luôn đảm bảo an toàn khi lái xe trong mưa là di chuyển chậm và luôn quan sát mọi thứ xung quanh. Tuy nhiên, các công nghệ hỗ trợ lái trên ôtô hiện nay cũng có thể giúp tăng độ an toàn, giảm rủi ro cho tài xế khi thời tiết chuyển mưa.
Hệ thống dẫn động 4 bánh (AWD hoặc 4WD) là tính năng thường thấy cho những mẫu xe thể thao đa dụng, nhằm di chuyển dễ dàng hơn trên những con đường xấu, bùn lầy, trơn trượt, vì khả năng bám đường được cải thiện đáng kể khi cả 4 bánh xe được truyền lực, so với chỉ hai bánh với các xe chỉ có một cầu. Do đó, dẫn động 4 bánh là một tính năng hữu dụng khi trời mưa to, đường ngập, giúp tài xế tự tin hơn khi lái, và giảm thiểu tình trạng trượt bánh đi xe chạy qua vũng nước.
Một số xe sử dụng dẫn động 4 bánh tự động toàn thời gian, tức tài xế không cần thao tác gì thêm khi trời mưa. Một số khác cho phép chuyển đổi giữa dẫn động 4 bánh và 2 bánh, thông thường qua núm xoay hoặc cần gạt riêng biệt. Với những mẫu xe này, khi di chuyển trên phố thông thường, chỉ cần dùng chế độ lái 2 bánh (một cầu) để tiết kiệm nhiên liệu, khi trời mưa nên chuyển chế độ lái sang 4 bánh (2 cầu) nhanh để di chuyển. Các chế độ khắc nghiệt hơn như hai cầu chậm, khóa vi sai bánh sau... chỉ dùng cho off-road.
Hệ thống cân bằng điện tử giúp xe luôn đi đúng hướng tài xế muốn khi tăng tốc, vào cua, phanh và di chuyển trên đường. Hệ thống hoạt động bằng cách thu thập các tín hiệu từ cảm biến gia tốc dọc, gia tốc ngang thân xe, cảm biến tốc độ các bánh xe... để xác định trạng thái chuyển động thực tế.
Các xe di chuyển trên đường phố TP HCM vào ngày mưa. Ảnh: Tân Phan
Sau đó, máy tính so sánh các thông số này với góc quay vô-lăng, nếu có sự khác biệt giữa góc quay thân xe với góc đánh lái vô-lăng, hệ thống sẽ can thiệp bằng các cách như giảm công suất động cơ, kích hoạt phanh ở một số bánh xe, nhằm đưa xe về đúng trạng thái mà tài xế mong muốn.
Khi trời mưa, xe di chuyển nhanh qua vũng nước, các bánh xe có thể bị hiện tượng trượt nước. Lúc này, hệ thống ổn định thân xe điện tử có thể nhận biết rõ bánh xe nào đang bị trượt, bằng cách quan sát sự bất thường trong tốc độ quay của bánh xe, ví dụ như các bánh bị trượt, mất độ ma sát sẽ quay nhanh hơn các bánh đang bám vào mặt đường. Qua đó, hệ thống sẽ tự động giảm công suất, hoặc tự phanh ở vị trí bánh bị trượt, giảm thiểu tình trạng mất kiểm soát của xe.
Chống bó cứng phanh (ABS - Anti-lock Braking System) là một tính năng gần như là bắt buộc trên mỗi xe bán ra hiện nay. Phanh hoạt động bằng cách bóp và nhả phanh liên tục, thông thường là hàng chục lần trong một giây, giúp bánh xe khi phanh gấp vẫn bám đường, giảm tốc độ an toàn, hạn chế tình trạng bánh bị khóa cứng, khiến xe bị trượt bánh, mất kiểm soát khi phanh trên mặt đường trơn trượt.
Tương tự ABS, phân phối lực phanh điện tử (EBD - Electronic Brakeforce Distribution) cũng là tính năng phổ biến trên ôtô. Khi lưu thông trên mặt đường, độ bám đường trên các bánh là khác nhau, chính vì thế lực phanh đến các bánh cũng phải khác nhau để xe dừng một cách hiệu quả, lực phanh không thiếu mà cũng không thừa.
Ví dụ khi xe lưu thông trên đường mưa, phía bánh trái là vũng nước ngập, phía bánh phải chỉ ướt. Lúc này, nếu lực phanh là đồng đều ở mọi bánh, xe có xu hướng lao về phía có độ bám đường cao hơn, do đó khiến tài xế dễ mất kiểm soát. Hệ thống EBD lúc này sẽ can thiệp, phân bố lực phanh vừa đủ cho từng bánh, giúp xe giảm tốc độ an toàn và không bị xỉa về phía nào.
Cho phép tài xế lựa chọn chế độ lái là một tính năng phổ biến trên các mẫu xe đời mới, từ phổ thông cho đến cao cấp. Các chế độ lái thường thấy là thông thường, tiết kiệm xăng, thể thao hoặc thời tiết xấu.
Với chế độ lái thời tiết xấu, thông thường xe sẽ giảm độ nhạy chân ga, duy trì số cao, vòng tua thấp, giúp xe không tăng tốc một cách quá đột ngột, khiến bánh bị trượt. Ngoài ra, hệ thống phanh ABS có thể nhạy hơn khi cài chế độ lái thời tiết xấu.
Hệ thống gạt mưa tự động hoạt động qua cảm biến phát hiện hạt nước ở phía trên kính chắn gió. Tốc độ của cần gạt sẽ hoạt động tương ứng theo lượng nước bám trên kính chắn gió và tốc độ xe. Đây là tính năng đơn giản, xuất hiện đã lâu, giúp tài xế tập trung lái xe hơn khi di chuyển trong điều kiện thời tiết xấu, thay vì phải điều chỉnh liên tục tốc độ của cần gạt nước.
